Çocuklarda başkasının eşyasını izinsiz alma davranışı beş yaşa kadar sık görülmektedir. Bu yaşa kadar özel eşya kavramı gelişmemiştir. Çocuk, benmerkezciliğin etkisi ile istediği her şeyi yapabileceğini düşünür. Başka bir çocuğun oyuncağı ile oynamak isterse, oyuncağı izinsiz alabilir. Beş yaşından sonra mülkiyet duygusu belirginleşmeye başlar. Bu yaştan sonra çocuklar, başkasının eşyasını izinsiz almanın doğru bir davranış olmadığını genel olarak bilirler.
Aile içi izinsiz alma davranışında, aile bireyleri arası ilişkiler rol oynamaktadır. Çocuklar ebeveynlerinden istedikleri sevgiyi alamadıklarını düşündüklerinde, onların bir eşyasını alabilirler. Bu davranışla ebeveynlerinin dikkatini çekmeye çalışırlar. Baskıcı tutumları olan ebeveynlerin çocukları, onların emir ve yasaklamalarına karşı gelmek için bu davranışı gösterebilirler. Kardeş kıskançlığı yada kardeşler arası kıyaslama yaşandığında da çalma davranışı görülebilir.
Arkadaşlarının eşyalarını izinsiz alma davranışına baktığımızda bir çok nedenle karşılaşırız. Çocuklar akranları arasında kabul görmek için kendilerine çeşitli yollar ararlar. Arkadaşlarının isteği üzerine çalabilirler. Popüler olmak için çalabilirler. Kabül görmediklerini hissetiklerinde veya öfkelendiklerinde bu davranışı gösterebilirler. Anne-babaları istediği bir şeyi almadığında, çocuklar o eşyayı arkadaşından çalarak temin etmeye çalışabilirler.
Yarar sağlamayan çalma davranışı çocuklarda sık görülür. İhtiyacı olmadığı halde arkadaşının silgisini, kalem başlığını vs. almak gibi… Özel eşya kavramı oluşmamış çocuklarda da izinsiz alma davranışı görülebilmektedir. Zarar vermek ya da zevk almak için yapılan çalma davranışına duygusal problemleri ile baş edemeyen çocuklarda sık rastlanır. Çocuklar bir şeyi dağıtmak için de çalma davranışı gösterebilirler. Bunu arkadaşları arasında değer görmek için yaparlar.
Anne ve babalar çocuklarının çalma davranışı ile karşılaştıklarında, öncelikle çocuğun bu davranışı neden yaptığını anlamaya çalışmalıdırlar. Davranışın nasıl düzeltileceğine çocukla birlikte karar verilmedir. Yaptığının yanlış olduğu kesinlikle belirtilmelidir. Mülkiyet kavramı hakkında bilgi verilmelidir. Bu konuşmaları yaparken çocuğa karşı suçlayıcı ve sert olunmamalıdır. Çocuk eşyasını aldığı kişiden özür dilemeli, eşyasını geri vermeli ya da eşyanın bedelini ödemelidir. Çocuk çalma davranışını tekrarlıyorsa yada arkadaşları ile sürekli bu davranış yoluyla bağ kurmaya çalışıyorsa, bir uzmandan yardım alınmalıdır.
Yorum Ekle